Là một nhà báo, Nguyễn Đức Liên có điều kiện đi nhiều nơi, cộng với sự đam mê phiêu lưu, khám phá nên anh đã ngược xuôi khắp 63 tỉnh thành trong nước. Những địa điểm du lịch nổi tiếng ở cả ba miền Bắc - Trung – Nam, theo lời anh kể thì anh không chỉ đến một lần mà rất nhiều lần... Đặc biệt hơn, trong khoảng thời gian Nguyễn Đức Liên còn công tác ở các Báo, anh đã đi rất nhiều nơi trên thế giới. “Tôi may mắn đi vòng quanh đến 40 quốc gia và vùng lãnh thổ, so với các phượt thủ chưa đáng là bao, nhưng Trên những dặm đường thực sự vượt cả mong đợi, giúp tôi có trong tay bộ sưu tập hình ảnh tương đối về năm châu, bốn biển. Thiên nhiên, phong cảnh, lịch sử, văn hóa, kiến trúc, ẩm thực... của mỗi quốc gia trở thành bài học sinh động, thực tế, giúp tôi tích lũy kiến thức, mở rộng tầm nhìn, nuôi dưỡng trong tôi tình yêu thiên nhiên cùng trái tim luôn khao khát cuộc sống bình an, hạnh phúc. Ước mơ bay cao, bay xa còn ở phía trước và tôi hy vọng tiếp tục được khám phá” - nhà báo Nguyễn Đức Liên chia sẻ.
'Trên những dặm đường' là cả quãng thời gian và không gian mà Nguyễn Đức Liên đã đi qua, cả trong và ngoài nước; khi bước chân anh đã giẫm lên, khi con mắt anh đã quan sát, đầu óc anh nghĩ suy, chiêm cảm thì những nơi đó sẽ có “chuyện” để nói, để kể, để bàn, để suy ngẫm. 'Trên những dặm đường' chính là cẩm nang du lịch quý, đưa bạn đọc khám phá nhiều điều bất ngờ, thú vị ở những miền đất mà nhà báo Nguyễn Đức Liên đã từng đi qua. Tản mạn nước Mỹ, bài mở đầu tập sách, nhà báo cho rằng: “Nước Mỹ không còn xa lạ với người Việt Nam khi việc đi lại thăm thân nhân, hoặc đi du lịch... ngày càng trở nên dễ dàng”. Với Nguyễn Đức Liên, mười ngày trên đất Mỹ trong lần đầu tiên đến, dù ngắn ngủi nhưng cũng đủ để cho người làm báo như anh phát hiện và cảm nhận bao điều ấn tượng về đất và người nơi đây. Cảnh mùa thu thay lá với cây xanh, đường phố, phong cảnh... đẹp đến nao lòng. Thủ đô Washington, dạo trên phố rất thú vị, đường một chiều, giao thông thuận tiện và trật tự...; có nhiều tượng đài, công viên, nhiều du khách đến thăm quan và chụp ảnh kỷ niệm... Bằng kỹ năng của nghề và sự quan sát nhanh nhạy, Nguyễn Đức Liên đã nhận thấy: Dân Mỹ sợ thất nghiệp, sống tiết kiệm. Anh cũng không quên tìm món ăn Việt trên đất Mỹ, tìm đến những nhà hàng mang hương vị Việt Nam. Cùng đoàn công tác thăm khoa Báo chí truyền thông ở San Jose rồi bay từ bờ Đông sang bờ Tây nước Mỹ để cảm nhận, khám phá... để phần nào thỏa nỗi đam mê xê dịch của mình.
Không chỉ vòng quanh nước Mỹ, Nguyễn Đức Liên còn dẫn dắt độc giả đi đến nhiều miền đất lạ ở hầu khắp các châu lục, gợi bao tò mò, quyến rũ bởi những nét đẹp kỳ vĩ và cả sự văn minh, tiến bộ, nhân văn, độc đáo.
Đọc qua 35 bài viết trong tập sách, độc giả sẽ nhận ra có một nhà báo Nguyễn Đức Liên là người giàu kiến thức, có cái nhìn tinh tế, nhạy cảm, là người đi nhiều, hiểu nhiều, viết nhiều... Chất nghệ sĩ, sự tài hoa dường như thấp thoáng trên từng hình ảnh và trang viết. Những thắng cảnh nổi tiếng, những nét văn hóa đặc sắc, những thông tin du lịch bổ ích... của nhiều quốc gia được Nguyễn Đức Liên phác họa làm mê đắm lòng người. Độc giả được dạo qua hầu khắp nước Mỹ với việc thưởng ngoạn và khám phá những cái hay, cái lạ của một quốc gia tân tiến, miền đất hứa của biết bao người. Anh đưa người đọc “du lịch” bằng việc đón Tết ở Nhật Bản, cảm nhận sắc thu ở Hokkaido, ngắm tuyết rơi ở Sapparo hay đến Paris hoa lệ, Thụy Sĩ - Trái tim quyến rũ của Châu Âu, chiêm ngưỡng cảnh đẹp thần tiên ở Liechtenstein (Quốc gia nhỏ nhất thế giới, với diện tích 160km2, nằm ở Trung Âu giữa Thụy Sĩ và Áo. Liechtenstein không có quân đội, chỉ có cảnh sát với 26 người), lạc lối đến thăm quê hương của Mozat, du lịch Đức để nghe nhạc Beethoven, đến Ý để biết rằng đất nước của sự nóng bỏng và lãng mạn đến nhường nào, Bồ Đào Nha - miền đất để nhớ để thương, say Tây Ban Nha như say nắng hè, nước Úc với nhiều sắc màu rỡ, nước Nga - xứ sở của thần tiên, Havana – thành phố của di sản thế giới, đến Cuba nghe tiếng vó ngựa lóc cóc trên đường đá cuội, du lịch bụi đến Thái Lan, rong chơi Malaysia...
Nguyễn Đức Liên dẫn dụ người đọc bằng cách viết chậm rãi, nhấn nhá với những đặc trưng nổi bật của từng nơi anh đi qua. Anh đưa người đọc đi từ nơi này đến nơi khác, nơi nào cũng đẹp cũng tình và đáng để đến dù chỉ một lần trong đời...
'Trên những dặm đường' là những ghi chép cẩn trọng, bài bản, có hệ thống cùng với đó là những hình ảnh chân thực và sinh động. Ghi chép được như vậy, chọn được những khoảnh khắc và các hình ảnh để bấm máy đòi hỏi phải có vốn sống, vốn văn hóa và các kỹ năng của một nhà báo lành nghề. Ở đó, Nguyễn Đức Liên bày tỏ những suy nghiệm về tình yêu, cuộc sống trong cõi nhân sinh rộng lớn này.
Cái hay ở nhà báo Nguyễn Đức Liên là từ những bài ghi chép tản mạn về những nơi anh đặt chân đến không chỉ đơn thuần chỉ là những ghi chép mà nó còn chuyển tải những vấn đề mang tính thời sự, văn hóa, lịch sử... những thứ liên quan đến cuộc sống ở hiện tại - tương lai và cả sự nhắc nhớ ở thời quá khứ!
Với Nguyễn Đức Liên, hạnh phúc không phải là điều gì to tát mà là những thứ bình dị, nhỏ bé của đời thường. Đó là được sống, được trải nghiệm, thực hiện những khao khát và đam mê của bản thân. Chính những thứ đơn giản ấy nhưng nếu biết nâng niu, trân trọng thì cũng đủ làm ấm lòng người.
'Trên những dặm đường' đã mở lối cho bạn đọc hiểu hơn về con người và cuộc đời. Đó không chỉ là cuộc hành trình qua những vùng đất cụ thể, những địa danh nổi tiếng cả trong và ngoài nước mà còn là cuộc hành trình đi tìm - hành trình khám phá trong chiều sâu tâm hồn con người. Nhà báo Nguyễn Đức Liên đã giãi bày, tự bạch về đời tư, thế sự; những hoài niệm, suy tư, thao thức và những khao khát, chiêm cảm về tương lai. Đây không chỉ đơn thuần là tâm sự của riêng anh mà ở đó phần nào đã khắc họa tâm thế chung của con người thời hiện đại.
Nhà báo Nguyễn Đức Liên đã lưu giữ được những khoảnh khắc thời gian, những hình ảnh đẹp trong sự khao khát khám phá, tìm tòi thế giới quanh mình. Vì thế, khi đọc Trên những dặm đường, nhà báo Nguyễn Anh Tuấn (Tổng biên tập đầu tiên của VietNamNet, Giám đốc Diễn đàn Toàn cầu Boston) đã có những lời nhận xét khá xác đáng: “Cuốn sách chắt lọc những hình ảnh đẹp nhất, chân thực nhất do chính tác giả bấm máy. Cùng với giọng văn mộc mạc, đầy cảm xúc, đủ hấp dẫn để độc giả đón nhận. Nhưng hơn thế, cuốn sách thành công bởi khơi gợi được giấc mơ khám phá những miềm đất lạ, thôi thúc mỗi chúng ta vác balô lên “đi và đến”.
Trong thời đại số và trí tuệ nhân tạo, người Việt Nam cần vươn ra thế giới, học hỏi những giá trị tinh hoa của nhân loại, để biết mình đang ở đâu, từ đó có giải pháp xây dựng Việt Nam vượt lên mạnh mẽ trong Kỷ nguyên Khai sáng Toàn cầu”.
*Nhân đọc tập sách "Trên những dặm đường" của nhà báo Nguyễn Đức Liên, Nhà xuất bản Thanh Niên, 2022
