4 hội chứng rối loạn giấc ngủ thường gặp

Rối loạn giấc ngủ làm cho người bệnh không thể ngủ ngon một cách thường xuyên. Các rối loạn giấc ngủ thỉnh thoảng xảy ra như độ trễ của giấc ngủ, căng thẳng và lịch trình bận rộn. Tuy nhiên, nếu giấc ngủ bị xáo trộn thường xuyên, nó có thể là dấu hiệu của chứng rối loạn giấc ngủ.

Một số rối loạn giấc ngủ phổ biến:

• Mất ngủ
• Ngưng thở khi ngủ
• Chứng ngủ rũ
• Hiện tượng giật cơ lúc ngủ

1. Mất ngủ

Mất ngủ là rối loạn giấc ngủ phổ biến nhất. Khoảng một phần ba người trưởng thành được cho là gặp phải các triệu chứng mất ngủ. Trong đó, 10% có các triệu chứng nghiêm trọng được chẩn đoán mắc chứng mất ngủ lâm sàng.

Theo thống kê của Viện nghiên cứu về giấc ngủ Hoa Kỳ, cứ 3 người sẽ có 1 có các triệu chứng mất ngủ, trong đó 15 - 20% tình trạng mất ngủ ngắn hạn, dưới 3 tháng; 75% người trưởng thành trên 65 tuổi có các triệu chứng mất ngủ, cứ 10 người sẽ có 1 người có triệu chứng mất ngủ mãn tính.

2. Chứng ngưng thở lúc ngủ

Ngưng thở khi ngủ là hội chứng mà người bệnh có những cơn ngưng thở hơn 10 giây hay giảm thông khí lặp đi lặp lại nhiều lần trong giấc ngủ.

Những người bị chứng ngưng thở khi ngủ thường duy trì đường thở của họ mở trong khi thức, nhưng có biểu hiện tắc nghẽn đường thở khi ngủ sâu. Giấc ngủ sâu của bệnh nhân bị gián đoạn bởi các tắc nghẽn nghiêm trọng, và kích thích tỉnh giấc để đi vào giấc ngủ nông. Sự thức tỉnh này giúp tái lập lại sự thông thoáng cho đường thở, kèm với đó là sự hít thở dài.

Ngưng thở khi ngủ có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp nhất ở lứa tuổi trung niên, đặc biệt là nam giới. Những người béo phì, bất thường cấu trúc đường hô hấp trên (amidan quá phát, hàm nhỏ, lưỡi to,…), uống nhiều rượu bia, sử dụng thuốc an thần hoặc trong gia đình có người bị ngưng thở khi ngủ thường có nguy cơ bị ngưng thở khi ngủ cao hơn.

3. Chứng ngủ rũ

Ngủ rũ là một hội chứng rối loạn thần kinh ảnh hưởng đến việc kiểm soát giấc ngủ và sự tỉnh táo. Những người mắc chứng ngủ rũ thường buồn ngủ quá mức vào ban ngày với những cơn mất kiểm soát. Đặc biệt, những cơn ngủ này có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong ngày với bất kỳ hoạt động nào.

Có hai loại chứng ngủ rũ: Chứng ngủ rũ có liệt nhất thời và chứng ngủ rũ không có tê liệt nhất thời. Chứng ngủ rũ ít phổ biến hơn các rối loạn giấc ngủ khác và thường bắt đầu ở độ tuổi từ 10 đến 25. Các triệu chứng thường thấy của chứng ngủ rũ là ngủ nhiều vào ban ngày, đột ngột mất trương lực cơ, bóng đè, ảo giác. Ngoài ra người mắc chứng ngủ rũ có có các triệu chứng giống như hội chứng ngưng thở khi ngủ hay hội chứng chân không yên.

4. Hiện tượng giật cơ lúc ngủ

Giật cơ lúc ngủ là hiện tượng co cơ không tự chủ xảy ra trong quá trình chuyển đổi giữa thức và ngủ. Là hiện tượng cơ thể đột ngột co giật khi chìm vào giấc ngủ. Ngoài ra, cơn vô thức này cũng có thể xảy ra vào cuối giấc ngủ (sốc thuốc mê). Những cơn co giật này nếu xảy ra thường xuyên có thể khiến người bệnh lo lắng, khó đi vào giấc ngủ.

Hiện tượng này vẫn còn nhiều tranh cãi trong giới khoa học, và có nhiều giải thuyết đã được đặt ra để giải thích hiện tượng này. Nhiều người cho rằng, trước khi chìm vào giấc ngủ cơ thể sẽ tạo ra phản ứng giống như giật mình để kiểm tra độ an toàn của môi trường ngủ xung quanh. Một giả thuyết khác cho rằng, hiện tượng này cho phép cơ thể kiểm tra sự ổn định của vị trí nằm trước khi ngủ, đặc biệt là khi nằm ở nơi không bằng phẳng. Một trường phái khác cho rằng, chứng giật cơ chỉ đơn giản là một triệu chứng của sự nhượng bộ của hệ thống sinh lý trong giai đoạn đầu của giấc ngủ trong quá trình cơ thể chuyển từ trạng thái tỉnh táo sang trạng thái ngủ.

                                                                                                                          Khánh Toàn (tổng hợp)